System korzeniowy dorosłych roślin może przypominać gęstą, splątaną masę, która zdaje się rosnąć we wszystkich kierunkach albo uporządkowany pęk delikatnych nitek. Zanim przystąpimy do podziału bryły korzeniowej, zastanówmy się, czy lepiej będzie delikatnie rozdzielić ją palcami, czy też rozciąć za pomocą jakiegoś narzędzia.
Jeśli przyjrzymy się korzeniom włóknistym, gdy roślina jest w stanie spoczynku to na koronie - ta część systemu korzeniowego, która znajduje się tuż pod powierzchnią ziemi - dostrzeżemy małe pączki. Wiosną wykształcą się z nich nowe pędy. Teoretycznie każdy z tych pędów wraz z korzeniem może dać początek nowej roślinie, ale w praktyce są one zbyt delikatne, aby sadzić je pojedynczo. Będą nadmiernie wrażliwe na susze albo podatne na choroby.
Pewność, że rośliny się przyjmą, da nam podział bryły korzeniowej na dwie lub trzy części - nie więcej. Wtedy każda z nich będzie miała wystarczająco dużo korzeni i pąków, aby przetrwać w ogrodzie.
Bardzo ważny jest termin, w którym dokonujemy podziału. Ogólna zasada mówi, że rośliny kwitnące wiosną i latem, dzielimy jesienią. A te, które zakwitają jesienią, dzielimy wiosną. W chłodnym klimacie wiosna i lato trwają jednak krótko i reguła ta nie zawsze się sprawdza. Zdarza się, że zima nadchodzi tak wcześnie, że rośliny podzielone i posadzone jesienią nie zdążą się przyjąć. Dlatego gatunki, które długo się ukorzeniają, dzielimy wiosną, gdy tylko ziemia rozmięknie.
Najważniejsze informacje
Termin: wczesna wiosna lub jesień, chłodny bezwietrzny dzień
Potrzebne będą: szpadel, widły o płaskich zębach, łopata, nóż ogrodniczy
Warto mieć pod ręką: konewkę, wiadro z wodą, kompost, środek poprawiający właściwości podłoża, worek jutowy
Wilgotność: obojętna
Ewentualne problemy
Roślina się nie przyjęła. Podzieloną roślinę powinniśmy pielęgnować tak samo jak młodą sadzonkę, która nie ma jeszcze wykształconego systemu korzeniowego. Przede wszystkim trzeba ją regularnie podlewać. Usuwamy zwiędłe listki, aby zredukować zapotrzebowanie roślinki na wodę, a w razie potrzeby przycinamy także pędy. Kiedy tylko wykształci się nowy system korzeniowy, roślina wejdzie w fazę wzrostu.
Nie próbujmy przesadzać na nowe miejsce rośliny, która ma mocno uszkodzoną bryłę korzeniową.
Odpowiednie gatunki
Nie stosujmy się bezkrytycznie do zaleceń tej tabeli, ale sami oceńmy, czy wybrana roślina przetrwa podział.
NAZWA ŁACIŃSKA |
NAZWA POLSKA |
PODZIAŁ |
TERMIN |
Aconitum spp. |
Tojad |
rzadko |
wczesna wiosna lub jesień |
Agapanthus spp. |
Agapant |
rzadko |
wczesna wiosna |
Artemisla spp. |
Bylica |
co 3-5 lat |
wczesna wiosna lub jesień |
Aruncus spp. |
Parzydło |
co 3-5 lat |
wczesna wiosna lub jesień |
Astilbe spp. |
Tawutka |
co 3-5 lat |
wczesna wiosna lub jesień |
Carma spp. |
Paciorecznik |
co 3-4 lata |
wczesna wiosna |
Delphlnium spp. |
Ostróżka |
rzadko |
po przekwitnięciu |
Dicentra spp. |
Serduszka |
rzadko |
wczesna wiosna |
Helleborus spp. |
Ciemiernik |
co 3-5 lat |
wczesna wiosna |
HemerocaUis spp. |
Liliowiec |
co 3-6 lat |
po przekwitnięciu |
Hosta spp. |
Funkia |
rzadko |
wczesna wiosna lub jesień |
Kniphofia spp. |
Trytoma |
rzadko |
wczesna wiosna lub jesień |
Lupinus spp. |
Łubin |
rzadko |
po przekwitnięciu |
Paeonia spp. |
Piwonia |
rzadko |
wczesna wiosna lub jesień |
Przygotowania
Wykopmy dołek, w którym chcemy posadzić nową roślinę, zanim ją podzielimy. Dzięki temu trafi ona na swoje miejsce natychmiast po podziale.
Wykopywanie
Dzień wcześniej obficie podlewamy roślinę, aby mieć pewność, że ziemia podczas kopania będzie wilgotna. Sucha bryła korzeniowa rozpadłaby się.
Czyszczenie bryły
U wielu roślin wraz z wiekiem obumiera środkowa część kępy. Podczas dzielenia bryły korzeniowej mamy doskonałą sposobność, aby usunąć martwe pędy oraz korzenie i posadzić tylko nowe silne przyrosty.
PODLEWANIE
Nowe, uzyskane przez podział sadzonki są bardzo wrażliwe na przesuszenie. Jeśli nie możemy posadzić ich od razu, kładziemy je w cieniu, przykrywamy workiem i obficie polewamy wodą.
SADZENIE
Starannie ugniatamy podłoże dokoła rośliny. Dzięki temu w ziemi nie będzie tzw. kieszeni powietrznych, które utrudniają przyjęcie się sadzonki. Dołek do połowy zasypujemy ziemią, podlewamy roślinę, po czym na zmianę sypiemy ziemię i podlewamy.
PIELĘGNACJA
Nowo posadzona roślina wymaga regularnego nawadniania aż do czasu, gdy przyjmie się na nowym miejscu. Na zimę trzeba ją dobrze okryć.