Znajomość cyklu rozwoju danej rośliny i charakterystyki jej wzrostu, to wiedza niezmiernie przydatna podczas rozmnażania. Jeśli wiadomo, że mamy do czynienia z rośliną jednoroczną, to z całą pewnością najłatwiej będzie rozmnożyć ją z nasion. Jeżeli jednak jest to roślina drzewiasta, skuteczniejszą metodą okaże się zapewne rozmnażanie przez podział albo z sadzonek.
Rośliny jednoroczne
W każdym ogrodzie można spotkać przynajmniej kilka roślin jednorocznych, a więc takich, których cykl rozwoju - od wykiełkowania po wytworzenie własnych nasion - trwa jeden sezon wegetacyjny. Chociaż można pobrać sadzonki z niektórych roślin jednorocznych, ukorzenić je i hodować dopóki nie zamrą, jest to zdecydowanie zbyt pracochłonne. Rośliny jednoroczne najłatwiej rozmnożyć z nasion.
Rośliny jednoroczne uprawiane z rozsady.
Charakteryzują się długim okresem wegetacji oraz wydłużonym okresem kiełkowania. Nie znoszą niskich temperatur. Wiele z nich, jak choćby niecierpek (Impatiens walleriana) czy zabarwian różowy (Catharanthus roseus) w swoich ojczystych regionach są bylinami. Ponieważ w naszym klimacie bezpieczna uprawa na otwartej przestrzeni możliwa jest dopiero po 15 maja (ze względu na wiosenne przymrozki), rośliny wrażliwe na chłód uprawia się z rozsady, wysiewając nasiona w szklarniach lub inspektach już w zimie.
Rośliny dwuletnie. Ich cykl rozwoju trwa dwa lata. Nasiona kiełkują wiosną lub pod koniec lata w pierwszym roku po wysianiu. Na ogół roślina wytwarza rozetę liści i w tej postaci zimuje.
W następnym roku pojawiają się kwiaty i roślina wydaje nasiona. Rośliny dwuletnie rozmnaża się z nasion, ale z reguły w pierwszym roku wysiewa się je na rozsadniku, gdzieś w kącie ogrodu. Dopiero wiosną następnego roku gotową, rozsadę przenosi się na wyznaczoną rabatę, gdzie rośliny mają zakwitnąć.
Do popularnych dwuletnich należą dzwonek ogrodowy (Campanula medium) i malwa różowa (Althaea rosea).
Rośliny wieloletnie, czyli byliny. Żyją przez 3 lata bądź dłużej. Do tej olbrzymiej grupy należą zarówno rośliny zielne, na przykład tojad (Aconitum), mikołajek (Eryngium) i ostróżka (.Delphinium), jak i drzewa - sosna (Pinus) i klon (Acer). Większość bylin wytwarza nasiona, ale często okazuje się, że łatwiej jest rozmnożyć dany gatunek wegetatywnie, to znaczy wyhodować nową roślinę z kawałka rośliny matecznej (sadzonki).
Byliny, w zależności od swoich cech fizycznych, dzielą się na kilka grup:
Rośliny wieloletnie uprawiane w doniczkach. Należą do nich zaślaz mieszańcowy, nazywany też klonikiem pokojowym (Abutilon x hybridum), oraz pelargonie (Pelargonium spp.). W swoich naturalnych warunkach są odporne na zimno, ale nie na mróz. W naszym klimacie uprawia się je jako rośliny doniczkowe. W zimie trzymane są w domu i dopiero latem wynosimy je na taras lub do ogrodu.
Rośliny wieloletnie niezimujące w gruncie. Pochodzą przeważnie ze strefy podzwrotnikowej, a więc nie tolerują niskich temperatur.
Dlatego wykopuje się je jesienią i przez zimę przechowuje w chłodnych pomieszczeniach. Do ogrodu trafiają dopiero wiosną. Do tej grupy należą między innymi begonia bulwiasta (Begonia x tuberhybrida), mieczyk (Gladiolus) i dalia (Dahlia).
Rośliny wieloletnie zimotrwałe.
To byliny, które w naszych warunkach klimatycznych mogą zimować w gruncie, a więc są odporne na mróz. Pamiętajmy jednak, że ta odporność nie u wszystkich gatunków jest jednakowa. Kilkustopniowe mrozy nie zaszkodzą na przykład ko ko ryczy (Corydalis), ale mogą uszkodzić akant (Acanthus). Dlatego przed zakupem rośliny zimotrwałej należy sprawdzić czy przetrwa tam, gdzie ją posadzimy. Jeśli istnieje możliwość, że przemarznie, to ją na zimę okrywamy.
Rośliny zielne (wieloletnie).
Ich łodygi i liście są wrażliwe na zimno, dlatego pod koniec okresu wegetacyjnego nadziemna część rośliny zamiera. Nadal jednak żyją jej korzenie, choć przez całą zimę znajdują się w stanie uśpienia. Wiosną roślina wypuszcza z nich nowe pędy. Do tej grupy zalicza się wiele ogrodowych roślin ozdobnych, na przykład zawilce {Anemone spp.) czy krwawnik {Achiilea spp.). Rośliny zielne wieloletnie rozmnażamy na ogół przez podział. Robimy to wiosną, zanim rozpoczną wzrost. Później można je też rozmnażać z sadzonek.
Rośliny drzewiaste. Mają zdrewniały pień i gałęzie. Większość z nich tworzy architekturę naszych ogrodów - to krzewy, drzewa i pnącza. Sposób ich rozmnażania uzależniony jest od indywidualnych cech, dlatego jedne rozmnażamy z nasion, inne z odrostów korzeniowych albo z odkładów, a jeszcze inne przez sadzonki. Niektóre gatunki i odmiany trzeba szczepić na specjalnych podkładkach.
Rośliny zimozielone liściaste. Gatunki te nie tracą liści jesienią, pozostając zielone przez cały rok. Przykładem może być ostrokrzew {Ilex spp.) czy bukszpan (Buxus spp.).
Rośliny zimozielone liściaste rozmnażamy przez odkłady, sadzonki pędowe i niekiedy przez szczepienie. Rośliny iglaste. Liście tych roślin przekształciły się w igły lub łuski, zazwyczaj pokryte warstewką wosku. Typowymi przedstawicielami tej grupy są: sosna {Pinus spp.), świerk {Picea spp.) czy jałowiec {Juniperus spp.). Rośliny iglaste można rozmnażać różnymi metodami, między innymi przez wysiew nasion.
Różne gatunki jałowca o najrozmaitszych kształtach tworzą wspaniałą kompozycję.
Biała sosna doda uroku każdemu ogrodowi.
