Szczepienie wymaga nieco wprawy, ale warto ten zabieg opanować, gdyż pozwala uzyskać bardzo interesujące rezultaty. Można na przykład wyhodować jabłoń, składającą się z dwóch kultywarów, zapylających się nawzajem: drzewo owocowe wydające różne owoce albo róże, wyrastające na mrozoodpornej podkładce.
Bardzo szybko przekonamy się, że szczepienie jest niezwykle praktycznym i niezbędnym zabiegiem, jeśli chcemy założyć sad lub mamy zamiar wyprodukować podkładki nieosiągalne w miejscu, w którym mieszkamy. Poza tym będziemy mogli rozmnożyć niespotykane już w handlu odmiany owocowe. Wiele odmian o wspaniałym smaku zostało wypartych przez nowe, lepiej owocujące. Dla kogoś, kto zna sztukę szczepienia, nie jest problemem uzyskanie młodego egzemplarza takiej „zapomnianej" odmiany, jeśli tylko zdobędzie się z niej zraz. Podkładki decydują o wielu cechach charakterystycznych rośliny, takich jak wielkość, zdolność owocowania, odporność na choroby i szkodniki oraz o jakości owoców. Oznacza to, że nie ma szybszego i pewniejszego sposobu na zmianę lub zmodyfikowanie podstawowych cech rośliny, jak zaszczepić ją na starannie dobranej podkładce. Załóżmy, że chcielibyśmy posadzić pewną odmianę jabłoni, ale jest ona niezwykle podatna na zarazę ogniową. Jeśli zaszczepimy zraz z tej odmiany na odpornej na chorobę podkładce, mamy większe szanse na to, że nasze drzewo będzie zdrowe i nigdy nie zostanie zarażone przez zarazę ogniową. Podobnie jest, gdy chcemy uzyskać drzewka niskopienne. Stosujemy wówczas podkładkę karłową albo o średniej sile wzrostu i szczepimy na niej wybrane kultywary. Dzięki temu oszczędzamy miejsce w ogrodzie — możemy posadzić trzy drzewka owocowe (każde inne), a zajmą one tyle samo miejsca, co jedno duże, wysokopienne drzewo. Szczepienie skraca też czas oczekiwania na plony. Niektóre podkładki bardzo przyspieszają kwitnienie i owocowanie, poza tym rośliny szczepione mają już początkową fazę wzrostu za sobą. Kiedy szczep się przyjmie, zraz zaczyna rosnąć na podkładce mającej już należycie wykształcony system korzeniowy. Oznacza to, że roślina ma pod dostatkiem wody oraz składników pokarmowych, a więc dość sił, żeby wykształcić dorodne owoce. Jeśli rozważymy wszystkie korzyści, płynące ze stosowania szczepienia w ogrodnictwie, zapewne zdecydujemy się wykorzystać tę metodę. Możemy jednak usłyszeć, że nie jest to łatwe i się zniechęcić. A przecież warto spróbować! Nawet jeśli coś nie wyjdzie za pierwszym razem, kolejne będą bardziej udane. W końcu praktyka czyni mistrza. Jeśli tylko starannie wykonamy wszystkie prace, zadbamy o to, żeby mieć czyste i ostre narzędzia i dobrze dobierzemy podkładkę i zraz, możemy liczyć na sukces.
Kaktus Dicotyledonous możemy szczepić. Powyżej: cytrusy uzyskane w drodze szczepienia na przystawkę boczną lub sarnią nóżkę.
kora łyko
miazga przyrost roczny słój
drewno
Przekrój pędu w powiększeniu.
Praktyczne rady
• Zraz i podkładka muszą być ze sobą blisko spokrewnione. Jeśli nie jesteśmy tego pewni, zasięgnijmy rady w najbliższej szkółce lub w arboretum.
• Jeśli to możliwe, postarajmy się sami wyhodować podkład. Zastosujmy do tego metodę odkładów pionowych lub powtarzanych. Dzięki temu uzyskamy kilka lub kilkanaście podkładek i nie zabraknie nam ich, nawet jeśli pierwsze próby szczepienia się nie powiodą.
• Podkładki hodujemy w bogatym w składniki pokarmowe, dobrze przepuszczalnym podłożu i w odpowiednich warunkach —w miejscu dobrze nasłonecznionym, odpowiednio wilgotnym i osłoniętym od wiatru.
• Podkładka, aby nadawała się do szczepienia, musi mieć długość około 45 cm. Usuwamy wszystkie pędy, które wyrosły niżej niż 30 cm nad ziemią. W roku, w którym przeprowadzamy szczepienie, obrywamy wszystkie pąki, które wypuściła podkładka.
• Technikę szczepienia wybieramy stosownie do wielkości podkładki oraz zrazu, tak jak jest to opisane na następnych stronach.
• Nacięcia wykonujemy czystymi ostrymi narzędziami. Nóż sterylizujemy 10% roztworem wybielacza albo alkoholem.
• Sprawdźmy, czy zraz ściśle przylega do podkładki. Dopiero wtedy możemy obwiązać go taśmą lub paskami foliowymi i zabezpieczyć maścią ogrodniczą.
• Po wykonaniu nacięć pracujemy szybko — pęd nie może wyschnąć.
• Dopiero gdy dokładnie połączymy zraz z podkładką, możemy się zająć innymi zrazami. Nigdy nie szczepimy kilku zrazów naraz.
• Starajmy się nie dotykać nacięć. Niechcący możemy je zakazić.
• Zrazy powinny mieć długość 25-30 cm.
Dzięki odpowiedniemu szczepieniu na jednej podkładce, można wyhodować dwie odmiany winogron.
Róże rozmnażamy przez okulizację.
Tę metodę stosuje się od stuleci. Jedno z najstarszych źródeł, w jakim znaleziono opis szczepienia na podkładce, pochodzi z 323 r. p.n.e. i opisuje, że było chętnie praktykowane w ówczesnej Grecji. Podobne świadectwa pochodzące z Chin i datowane na ten sam okres, wspominają, że metoda ta była rozpowszechniona również na Dalekim Wschodzie. Pomysł szczepienia podsunęła człowiekowi sama przyroda. Gałęzie roślin, rosnących obok siebie, często ocierają s
Ważne informacje Termin: koniec zimy lub wczesna wiosna — zanim napęcznieją pąki; najlepiej szczepić rośliny w chłodne, pochmurne dni Potrzebne będą: sekator, szczepak Warto mieć pod ręką: alkohol do sterylizacji ostrzy, maść ogrodniczą, taśmę ogrodniczą, etykietki CIĘCIE PROSTOPADŁE Wczesną wiosną, jeszcze przed pojawieniem się pąków, przycinamy podkładkę na wysokości 30 cm. CIĘCIE UKOŚNE I PROSTOPADŁE Najpierw robimy nacięcie pod
To prosty sposób polecany tym, którzy nie mają jeszcze wprawy w szczepieniu. Szkółkarze wybierają szczepienie w szparę, rozmnażając takie rośliny, jak rododendrony czy oczary. Jeśli chcemy pójść za przykładem fachowców, najpierw musimy kupić odpowiednią podkładkę w szkółce. Podczas szczepienia w szparę najważniejsze jest, aby podkładka i zraz miały tę samą średnicę. Muszą idealnie do siebie pasować. W przeciwnym razie nasze wys
SADZENIE PODKŁADKI Wczesną wiosną sadzimy roczną podkładkę -a rozsadniku lub w doniczce. Na zimę doniczkę wstawiamy do szklarni. Obcinamy boczne pędy podkładki, co przygotuje ją so przyjęcia zrazu w następnym roku. CIĘCIE ZRAZU Pod koniec zimy lub wczesną wiosną następnego roku ścinamy zrazy — końce gałęzi długości 15 cm. Ważne jest, aby miały one końcowy pąk i co najmniej 3 niższe pąki. Jeśli nie możemy zaszczepić zrazu natychmiast, zawijamy go w plastik
To jedna z najbardziej niezawodnych metod szczepienia, dlatego że w trakcie formowania się szczepu zarówno zraz, jak i podkładka nie są odcięte od roślin matecznych i wciąż rosną, mając własny system korzeniowy oraz stożki wzrostu. Zmniejsza to ryzyko wyschnięcia szczepu, ponieważ otrzymuje on odpowiednie dawki wody i składników pokarmowych. Metoda szczepienia przez zbliżenie jest zalecana wówczas, gdy chcemy uniknąć problemów związanych z chorobam
Na początku metoda ta może się wydawać trudna. Nic bardziej mylnego. Kożuchowanie udaje się w większości wypadków. To szczepienie należy wykonywać wiosną, gdy roślina zacznie wychodzić ze stanu spoczynku i oddzielenie kory nie stanowi problemu. Pamiętajmy, że zraz po przycięciu wsuwamy za korę podkładki. Potem owijamy szczep taśmą ogrodniczą. Jeśli zdecydowaliśmy się zastosować kożuchówkę, bardzo ważne jest, abyśmy wykonali zabieg w odpowiednim termini
Tę metodę stosuje się, szczepiąc młode rośliny niewielkich rozmiarów, często uprawiane w doniczkach. Przed szczepieniem przykładamy zraz do podkładki, aby zdecydować, w którym miejscu dokonać cięć i jak dopasować do siebie obie części. Podczas szczepienia na przystawkę boczną zraz bardzo łatwo może się przesunąć, dlatego metoda ta jest powszechnie stosowana w szklarniach w przypadku roślin doniczkowych lub w innych odosobnionych miejscach, gdzie możliwoś
Okulizacja to metoda wykorzystywana najczęściej przez sadowników oraz hodowców róż. Jedną z odmian tej metody — okulizację w literę „T" śpiącym pąkiem — można polecić nawet początkującym ogrodnikom, którzy nie mają doświadczenia w przeprowadzaniu takich zabiegów. Jest ona skuteczna, ponieważ jeśli zraz się nie przyjmie, to podkładka nie zmarnuje się, i można ponownie na niej szczepić. Rośliny okulizuje się wczesnym late
Tradycyjnie jest to metoda, którą stosują profesjonaliści — hodowcy róż oraz sadownicy. Coraz częściej zdarza się jednak, że posługują się nią ogrodnicy amatorzy, gdyż jest to sposób dający większą gwarancję na przyjęcie się zrazu niż okulizacja w literę „T". Z tego względu warto, żebyśmy go poznali. Okulizacja na przystawkę różni się od okulizacji w literę „T". Po pierwsze, tarczka z oczkiem musi być większa, a po drug
Nawet jeśli dotąd nie wiedzieliśmy, że możemy zaszczepić jednego kaktusa na drugim, to w każdej chwili może się okazać, że zamarzy nam się specjalna kolekcja tych roślin, pełna egzotycznych i kolorowo kwitnących odmian. Rzecz jasna można je kupić, ale sporo zaoszczędzimy, opanowując sztukę ich szczepienia na odpowiednich podkładkach. Przede wszystkim musimy starannie dobrać podkładkę. Wybór uzależniony jest od rozmiaru zrazu, który chcemy zaszczepić. Spra
