To prosty sposób polecany tym, którzy nie mają jeszcze wprawy w szczepieniu. Szkółkarze wybierają szczepienie w szparę, rozmnażając takie rośliny, jak rododendrony czy oczary. Jeśli chcemy pójść za przykładem fachowców, najpierw musimy kupić odpowiednią podkładkę w szkółce.
Podczas szczepienia w szparę najważniejsze jest, aby podkładka i zraz miały tę samą średnicę. Muszą idealnie do siebie pasować. W przeciwnym razie nasze wysiłki pójdą na marne. Warto mieć w zapasie kilka zrazów, na wypadek gdyby okazało się, że po zrobieniu nacięć, warstwy miazgi nie pasują do siebie idealnie. Wtedy albo zmieniamy zraz albo rezygnujemy z tej metody i wybieramy inną.
Podczas szczepienia narzędzia i nasze ręce muszą być czyste. Czasem o tym zapominamy, ponieważ w ogrodzie stale mamy do czynienia z ziemią, a rośliny są z reguły brudne — wiatr nawiewa na nie kurz, a deszcz ochlapuje rozmiękłą ziemią. Jednak kiedy mamy do czynienia z odsłoniętą tkanką, sprawa przedstawia się zupełnie inaczej. Powinniśmy ją traktować, jak żywą, otwartą ranę u człowieka lub zwierzęcia. Nie tylko brak jej skóry — czyli kory — aby chronić tkanki przed patogenami i wilgocią. Żywe komórki to doskonała pożywka dla wielu drobnoustrojów. Dlatego nie powinniśmy stwarzać dodatkowego zagrożenia, brudząc powierzchnię rany.
Miejsce szczepienia trzeba owinąć taśmą ogrodniczą na tyle mocno, aby podkładka ścisnęła zraz. Dzięki temu zniknie przerwa, która wytworzyła się w miejscu szczepienia i warstwy miazgi będą do siebie przylegać.
ODPOWIEDNIE GATUNKI
Tą metodą szczepi się rośliny drzewiaste, które chcemy uprawiać na podkładkach innych, niż należące do tego samego rodzaju. Na skalę przemysłową, szczepienie w szparę stosuje się w przypadku następujących gatunków:
NAZWA ŁACIŃSKA
NAZWA POLSKA
Ważne informacje
Termin: wczesna wiosna, tuż przed pojawieniem się nowych przyrostów; najlepszy będzie pochmurny, chłodny dzień
Potrzebne będą: sekator, szczepak lub ostry nóż
Warto mieć pod ręką: alkohol do dezynfekcji ostrza noża, ręcznik papierowy, taśmę ogrodniczą, maść ogrodniczą, etykietki
Ewentualne problemy Szczepienie się nie przyjęto. Nie tylko średnica zrazu oraz podkładki muszą idealnie do siebie pasować, ale także i kąty, pod jakimi pędy zostały ścięte. Obie części muszą idealnie do siebie przylegać.
Szczepienie w szparę stosuje się w przypadku ketmii.
SADZENIE PODKŁADKI
Rok przed planowanym szczepieniem, sadzimy podkładkę na rozsadniku albo na stałym miejscu, na którym chcemy posadzić zaszczepioną roślinę. Zapewniamy podkładce jak najlepsze warunki wzrostu.
CIĘCIE ZRAZU
Koniec zrazu tniemy w kształcie litery „V". Nacięcie powinno mieć około 3 cm.
SKRÓCENIE PODKŁADKI
Wiosną przycinamy podkładkę na wysokości 30 cm. Cięcie powinno być prostopadłe do pędu.
NACIĘCIE PODKŁADKI
Teraz wykonujemy nacięcie pionowe przez środek pędu, przepoławiając podkładkę na długości około 4 cm.
DOPASOWANIE ZRAZU DO PODKŁADKI
Przycięty koniec zrazu wkładamy w nacięcie. Robimy to ostrożnie, aby nie odłamać rozciętego końca podkładki.
MOCOWANIE
Upewniamy się, że miazgi podkładki i zrazu przylegają do siebie. Okręcamy miejsce szczepienia taśmą. Jeśli zraz i podkładka nie przywierają do siebie idealnie, smarujemy odstające części maścią ogrodniczą. Taśma powinna pozostać na pędach tak długo, aż w miejscu łączenia utworzy się kalus, a na zrazie pojawią się pąki.
Szczepienie w siodełko
To jakby odwrotność szczepienia w szparę. Nacięcie robimy w podkładce, zaś szczep tniemy w kształcie odwróconej litery „V". Następnie łączymy szczep z podkładką.
Klinowanie (szczepienie w sarnią nóżkę)
Ta metoda różni się nieco od szczepienia w szparę. Otóż zraz przykłada się z boku podkładki, a nie do jej szczytu. Poza tym nie skraca się podkładki. Jej wierzchołek wciąż rośnie w czasie, gdy zraz się przyjmuje.
Wielu ogrodników stosuje tę metodę, rozmnażając krzewy i drzewa zarówno owocowe, jak i ozdobne. I znów można powiedzieć, że jeśli potrafimy wykonać prawidłowo cięcie pędu, to ta metoda nie sprawi nam trudności.
ODPOWIEDNIE GATUNKI
NAZWA ŁACIŃSKA NAZWA POLSKA
Abies spp. Jodła
Chamaecyparis spp. Cyprysik
Citrus spp. Grejpfrut, cytryna, limonka, pomarańcza
Cupressus spp. Cyprys
Ilex spp. Ostrokrzew
Juniperus spp. Jałowiec
Mangifera indica brak
Picea spp. Świerk
Pinus spp. Sosna
Rhododendron spp. Rododendron, azalia
Thuja spp. żywotnik
Tsuga spp. Choina
Taśma mocno przymocowuje zraz do podkładki.
Jeśli opanowaliśmy już sztukę cięcia zrazów i podkładek, możemy spróbować nowego sposobu szczepienia — klinowania. Gdyby ta metoda była dla nas zbyt trudna, możemy poćwiczyć na gałązkach szybko rosnących drzew czy krzewów. lm więcej prób, tym większe doświadczenie, a tym samym większe szanse na powodzenie. Musimy odróżniać poszczególne elementy wewnętrznej budowy pędu, a więc korę, łyko, miazgę i drewno. Każda z opisanych w tej książce metod szczepienia polega na dopasowaniu tych elementów na podkładce i zrazie, przy czym zakładamy, że jeśli uda się dopasować do siebie warstwy miazgi, łyko i drewno także będą do siebie przylegać.
Tą metodą można szczepić rododendrony.
